a1 a2 a3
a4

 

BIBLIOGRAFIA

MANOSCRITTI ALCHEMICI NELLE BIBLIOTECHE ITALIANE
http://www.levity.com/alchemy/italian.html

Arezzo, Biblioteca della Fraternita dei Laici MS. 232. XV secolo. Ottavo.
1. f1 Liber transmissus ab Alexandro rege ex libro Hermogenis
2. f14 Epistola Arnaldi de Villanova de sanguine humano
3. f15 Semita recta Alberti magistri quomodo accedendum sit in arte alchimie
4. f39 Ulstadius Philippus De secretis nature [preceduto da una lettera 'Strenuo ac nobili felici Gennasio Valentiniano Delphinali']
5. f75 Verbum abreviativum Rogerii Baconis
6. f80 Secreta magistri Iohannis

Arezzo, Biblioteca della Fraternita dei Laici MS. 354. XV secolo [1452]
De Alchimia. De secretis naturae [con disegni a penna su f40, 43, 44, 48 e 54]

Bassano del Grappa, Biblioteca Civica MS. 1570. XVI secolo. 27 folii. Carta. 151x112mm

[note sull'alchimia di Francesco da Ponte, in italiano]

Benedello, Raccolta di Cà d'Orsolino MS. 170. XVIII secolo [collezione di poesie di vari autori]
f7r [sonetto sulle vane speranze degli alchimisti]
f11r [copia dell'enigmatico epitaffio bolognese "Aelia, Lelia, Crispis"]

Bologna, Biblioteca Arcivescovile MS. Brevantani, Scansia K (1) 90. XVII secolo. 192 pagine. Carta. 175x135mm.
Practica virtuosa ed ingegnosa dell' arte chimici [contiene un trattato del XVI secolo sulla metallurgia]

Bologna, Biblioteca Arcivescovile MS. Brevantani, Scansia K (1) 93. XVIII secolo. 276 pagine. Carta. 150x90mm [con figure]
1. p2 Tavola della magior scienza
2. p45 La manna del cielo
3. p83 Horto delle ricchezza di Giorgio Aurach
4. p125 Il pretiosissimo dono di Dio dello stesso [delle serie Donum Dei?]
5. p177 I veli d'oro di Medea e di Giasone
6. p259 Opus pauperum
7. p263 Liber De monade Guglielmi philosophi
8. p272 Enigma
9. p273 Expositio elixis Theofrasti [Paracelso?]

Bologna, Biblioteca Comunale dell'Archiginnasio MS. A. 43 XV secolo. 64 pagine. Carta. 272x192mm [lessico medico ed alchemico in latino ed in tedesco]

Bologna, Biblioteca Comunale dell'Archiginnasio MS. A. 635. Inizio XVII secolo. 206 folii. Carta. 213x155mm.
Lapis Philosophorum. Secretti diversi d'Alchimia

Bologna, Biblioteca Comunale dell'Archiginnasio MS. A. 1417. XV secolo. 126 folii. Carta. 222x150mm.
Fr. Bonaventurae de Iseo Ord. Min. Liber de naturis et generationibus metallorum seu Compostella

Bologna, Biblioteca Comunale dell'Archiginnasio MS. A. 1711. XIX secolo. 338 folii. Carta. 220x150mm.
f33 [lettera a proposito degli alchimisti, da una collezione di Gioacchino Muñoz]

Bologna, Biblioteca Comunale dell'Archiginnasio MS. A. 2162. XVII secolo. 34 folii. Carta. 268x182mm [serie di illustrazioni colorate Vallis novi]
[Inizio: "O magnum Philosophiae Opus, corona scientiarum cum virtute timor Domini". Fine: "Deo gratias age, et pauperum ne sis immemor"]

Bologna, Biblioteca Comunale dell'Archiginnasio MS. A. 2637. XVIII secolo. 263 pagine. Carta. 240x170mm.
La vera Kabbala di Salomone e degli antichi rabbini, di Pitagora, di Platone, di Aristotile, del venerabile Beda, di Raimondo Lullo, del Pico della Mirandola e d'altri antichi e moderni filosofi
1. p1 Dell'opinione de' filosofi kabbalisti ove si mostro che cosa sia la kabbala appresso delli Caldei, et Egittii, che ne furono gl'inventori
2. p11 Kabbala di Salomone
3. p57 Kabbala di Salomone secondo altri autori
4. p75 Ars Kabbalistica Raymundi Lulli compendiose tradita
5. p165 Kabbala Joannis Pici Mirandulae concordiaeque comitis
6. p213 Kabbala de Pico della Mirandola volgarizzata e ridotta in compendio
7. p236 Appendice
8. p243 Kabbala, overo arte di combinare

Bologna, Biblioteca Comunale dell'Archiginnasio MS. B. 268. XVII e XVIII secolo. 295 pagine. Carta. 193x135mm.
1. p1 In questo libro si contiene la sapienza delli antichi filosofi, et il loro Chaos
2. p71 [ricette alchemiche in francese]
[contiene un notevole insieme di disegni a penna. Un'iscrizione sulla copertina indica che l'auore del manoscritto è l'alchimista Johann Thölde, o Basil Valentine]

Bologna, Biblioteca Comunale dell'Archiginnasio MS. B. 1397. XVI secolo. 91 folii. Carta. 282x212mm.
1. Trattato nel quale si discorre come, quando et quanto si possa sperare di far maggiore lo Stato temporale della Chiesa... del dottor Camillo Baldi bolognese...
2. Trattato dell'Alchimia e sua medicina

Bologna, Biblioteca Gozzadini MS. Gozz 140-251 [Av. I. II. 2]. XVIII secolo.
[12 volumi realizzati da Carlo Vincenzo Maria Pedini. Il Vol 7, f39v contiene ricette sul 'Lapis philosophorum', 'aurum potabile' tra le altre]

Bologna, Biblioteca Universitaria MS. 952 (1444). XV secolo. 179 pagine. Carta. Quarto.
1. p1-49 L'oeuvre de la pierre aux philosophes selon l'intention de Bernard Comte de Creues [Bernardo Trevisano]
2. p50-58 Recapitulation et brief sommaire de l'oeuvre cy devant escripte
3. p59-67 Quaedam confectiones aquarum Saturni et oprationes ex eisdem
4. p68-119 Arthephius
5. p120-152 Aultre traicté du mesme autheur Vincentius, lib. 7 atque Saturnus, lib. 4
6. p153-6 Claves XII totius magisterii et regiminis lapidis philosophorum; compositae per Magistrum Jacobum del borg saint Saturnin
7. p157-160 Tractatus optimus in quo exposuit et aperte declaravit Plinius philosophus quid sit lapis philosophicus et ex qua materie debet fieri et quomodo
8. p162-176 Liber seu Epistola Chartusiensis primo, scilicet Antonii de Abbatia de opere albe

Bologna, Biblioteca Universitaria MS. 953 (1445). XV secolo. Carta. Quarto.
1. Sensuit le livre de Rev. Docteur Bernard Comte de Lamrache Trevisant de Creues alment
2. Sensuit li responsif de Barnard Trevisain Comte de la marche enuoyé de Thomas de Boulongne phisicen du Roy de France
3. Le livre de la turbe aux philosophes que est apellé le rodde
4. Traicté composé sur la pierre des philosophes par un disciple de philosophie
5. [Lettera di Alessandro du Boys al fratello]

Bologna, Biblioteca Universitaria MS. 1817 (3935). XVIII secolo.
2. [24 sonetti alchemici in italiano]

Fano, Biblioteca Comunale Federiciana MS. 45. XVII secolo [varie lettere di un abate Federico, una a proposito della falsità dell'alchimia]

Fano, Biblioteca Comunale Federiciana MS. 221-225. XVII secolo. Carta. 200x280mm.
[Collezione di lezioni di filosofia, legge, fisica, alchimia e trigonometria]

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 172. XV secolo. Carta. Quarto.
Liber qui dicitur Turba Philosophorum

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 190. XV secolo. Carta. Quarto.
Liber Aureus de Quinta essentia Raymondi Ordinis Sancti Francisci

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 191. XV secolo [1471.] Vello e carta. Quarto.
Liber de Consideratione Quintae Essentiae Omnium Rerum Transmutabilium

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 193. XVI secolo. Carta. Quarto.
Testamentum Hadrianeum de Aureo Philosophorum Lapide

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 194. XVII secolo. Carta. Folio.
Chrisopeia, Chimica, et alia plura [opera non identificata]

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 197. XVII secolo. Carta. Folio.
De Alchemia Expositio Librorum Gebri et Raimundi Lulii [Lullo]

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 338. XVII secolo. Carta. Folio.
[Jacques Nuysement] Trattato dell' Harmonia, Constitutione, o Fabrica Generale del Vero Sale Secreto de' Filosofi et dello Spirito Universale del Mondo

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 366. XVI secolo. Carta. Folio.
La Cabala delli Profeti

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 575. XVIII secolo. Carta. Folio.
Allegretto, Poema della cose del Cielo e della Transmutazione dei Metalli

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 677. XV secolo. Carta. 24mo.
[Hermes.] Ermes o Eremete, Sopra l'Arte della Philosophia

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 893. XV secolo. Carta. Quarto.
Raymundus Lullius. Metaphysica

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 907. 15ht secolo. Carta. Quarto.
Raymundus Lullius. De fallacia

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 957. XV secolo. Vello. Folio.
Roger Bacon. Tractata varia

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 1110. XVII secolo. Carta. Folio.
Bernardus Trevisanus, Patricii Veneti. Opera Varia [comprende un trattato intitolato "la Provisione del danaro"]

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 1166. XIV secolo. Vello. Quarto [vecchia versione delle serie Vallis Novi]

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 1246. XVIII secolo. Carta. Quarto.
Libre de la Ordene de la Caballeria del beato Raymondo Lullio [in dialetto limosino con traduzione in spagnolo, introduzione e note]

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 1386. XVI secolo. Carta. Ottavo.
De Compositione Lapidis Magni

Firenze, Bibliot.ca Laurenziana MS. Ashburnham 1405. XV secolo. Vello. Ottavo.
Tractatus de Lapidibus

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 1432. XVII secolo. Carta. 16mo.
Manuscrit en caractére d'Alchimistes et Cabalistiques

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 1448. XV secolo. Carta. Quarto.
1. Liber de Consideratione Quinte Essencie
2. Tractatus Raymundi de Aquis et Oleis
3. Glosuli libri Geberi
4. Liber Dinamidiarum Galieni a Nicolas translatus
5. Secreta fratris Alberti de Colonia
6. Liber Secretorum Galieni
[con altre opere]

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Ashburnham 1451. XV secolo. Carta. Quarto.
Liber Rosarii Philosophorum, editus a Magistro Arnoldo de Villanova

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Barrois 416. XVIII secolo. Carta. Quarto. 3 volumi
[collezione di trattati sulla filosofia ermetica, tradotti in italiano dal latino, dal francese e dal tedesco]

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Barrois 444. XVI secolo. Carta. Ottavo.
Aureoli Theophrasti Paracelsi Opera quaedam [autografo incerto di Paracelso. Sul primo foglio "Ex. bib. Imp. Caroli quinti Invict. R. Imp."]

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Barrois 628. XVIII secolo. Carta. Quarto.
Grosschedel ab Aïcha. Calendarium naturale magicum [con numerose incisioni raffiguranti diagrammi]

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Barrois 635. XVII secolo. Carta. Ottavo.
1. Incipit liber Turbe Philosophorum. Initium libri turbe philosophorum, qui dicitur codex veritatis in arte liber sanus quo discipulorum suorum prudenciores Aristeus congregavit
2. De quibusdam vegetalibus congelativis et indurativis (et de aliis medicinis)
3. Aliqua extracta et Practica Magistri Johannis de Nanis de Viterbo, 1470
4. Liber secretissimus secretorum Geberis de ordine in projectione aggregationis omnium corporum liquibilium purgatorum, etc.
5. Rosa novella magistri Arnoldi de Villa Nova, 1435
6. Quaestiones eiusdem. Ad quaestiones quas mihi fecistis vobis respondebo per ordinem

Firenze, Biblioteca Laurenziana MS. Acquisti e Doni 29. XVI secolo. 82 folii. Carta.
1. f2-21 Breve discorso di M. Francesco di Vieri detto il Verino secondo.. della [Alchimia, al Granduca Francesco de' Medici]
2. f26 (titolo, c. XVII) Libro di alchimia di Seb. Manzioni d'Asola Bresciano datogli dic'egli dal Cardinale Allessandrino che poi fu San Pio V Perché lo discifrasse
f26v bianco
f27-50 (c. XVI) testo alchemico, che inizia: "Congelatio Mercurii". Alla fine, con una mano diversa da quella del copista: "Questo libretto me lo diede a me Sebastiano Manzioni da Asola Bressana il cardinale Alessandrino che fu poi Papa Pio Quinto accioché io lo diziferassi"

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. II 126. XVIII secolo. 66 folii. Quarto.
Summarium Alchimiae physicae ad medicorum usum generalem per Georium Condalium medicinae prof. brevissime congestum

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. II 380. [Med. Palat. a. 1822.] XVI secolo. 99 pagine. Folio.
Arte di vetri et chimicha

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. VI 231. XVII secolo. 79 folii. Carta. Folio.
f60-71 [dialogo sull'alchimia, tra Saccente e Frinfri]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 1. XVI secolo.
Blasius Affricus, ad Claudium theniensem epilogium [trattato alchemico]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 12. XVI secolo [trattati alchemici attribuiti a Jo. Picus ed altri]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 14. XVI secolo.
Bapt. Tonocius de Illice, liber lucis

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 19. XV secolo.
Practica Ludovici Prisciani

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 22. XVI secolo [1528].
Petri de Zelento de consideratione quintae essentiae

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 36. XVI secolo.
Basilio Lapi, de' minerali et destillatione [dialogo, dedicato al duca Cosimo]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 37. XIV and XVI secolo. 37 folii. Pergamena.
1. f1-27 Ieber [Geber] perfecti magisterii hec dicta sufficiant... Explicit liber Ieber perfectionis in arte
2. f27 Incipiunt excepta libri Ieber quem fecit ad filium et dicitur liber regni quia regum spondet... Explicit liber regis Ieber quem abreviavit ad filium suum solum
3. [XVI secolo] Semita recta Alberti
[f37 ha due miniature colorate. Ci sono altre illustrazioni nei f9, 10, 11, 27 e 28]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 41. XV secolo. 309 pagine. Pergamena. Quarto.
1. p5 Raimundii Lullii Testamentum [a fine di p90 "Cantilena: Amor me fecit rimare Quae sunt providentia et karitas. Finis Cantilenae". E sotto in rosso: "Finis trium essencialium operum testamenti magni Raimondi Lulii, editi Inclito Odoardo Regi Anglie. Scilicet prudentie Karitatis atque paciencie: videlicet forme maioris et minoris partis secundeque una cum libro mercuriorum et partis tercie theorice miste occulta practica"]
2. p91 Raimundii Lullii, Apparatus primus Testamenti
3. p96 Apparatus secundus
4. p100 Apparatus tertius
5. p106 Lapidarius Testamenti
6. p112 Figurae Testamenti
7. p129 Ars compendiosa, seu Vademecum
8. p157 De intentione Alchimistarum, sive Donum Dei, libri IV
9. p172 Liber practicae Leonis
10. p226 Liber quaestionum Secretorum
11. p236 Liber tertius secundae translationis de metallorum cura et magisterio in compositione Lapidis philosophorum
12. p239 Principia arboris philosophiae
13. p242 Practica arboris fundamentalis
14. p243 Practica arboris philosophalis maior et secunda
15. p244 De doctrina tabularum figurae fundamentalis
16. p245 De tabulis abstractis
17. p249 Liber quaestionum Secretorum secundae formationis
18. p251 De quaestionibus figurae abstractae ab arbore philosophali
19. p256 De quaestionibus figurae quadrangularis
20. p258 De figura animae rationalis
21. p260 Quaestiones de compositione Lapidis ad summum Ponteficem
22. p261 Quaestiones accidentales huius operis
23. p263 Liber compendii artis magicae
24. p266 Liber animae artis, sive commentum Codicilli, ad regem Robertum
25. p270 De compositione margaritarum, secunda pars libri
26. p273 Liber de investigatione secreti occulti
27. p279 Epistola de accurtatione Lapidis
28. p281 Ars operativa
29. p296 Incipit liber quidam abreviatus et curtissimus approbatus thesaurum et secretum philosophorum ac omnium secretorum maximum secretum
30. p297 Arnaldi de Villanova epistola ad regem Robertum De lapide physico
31. p298 Rosinus Arnaldi
32. p309 Fugura philosophye
33. p309 Notitia lapidis philosophici
[Illustrato con 38 figure colorate]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 42. XVI secolo. 236 folii. Pergamena. Folio
[opere varie di Raimondo Lullo]
1. f1 De vasis magno magisterio opportunis
2. f13 Repertorium ad intelligendos libros eiusdem
3. f17 Practicalis liber IV
4. f26 Lucis mercuriorum liber
5. f30 Experimentorum liber
6. f34 Investigatio secretorum
7. f36 Compendium animae artis metallorum
8. f40 De praeparatione hominis pro maiori opere creationis naturae animalis
9. f42 Magia naturalis [solo prefazione]
10. f42 Tractatus transmutationis metallorum
11. f46 De acquis liber
12. f48 Semita recta
13. f54 Clavicula secreta
14. f64 Thesaurum thesaurorum et Liber coelestis
15. f66 Praxis magna de coelificatione vasorum et essentiarum glorificatarum
16. f72 Lucidarium super ultimo Testamento
17. f78 Sponsalitium
18. f84 Liber Naturae et lumen nostri lapidis
19. f89 Angelorum libri III
20. f116 De secreto occulto Naturae
21. f126 De secreto secundo lapidis philosophici
22. f129 Liber Lumen luminum
23. f131 Practica de calcinatione solis
24. f134 Opus adbreviatum super solem et lunam
25. f138 Liber secreti secretorum et practica testamenti et alphabetum divinum de lapide minerali et de diffinitione alchimiae
26. f149 Apertorium animae et Clavis totius scientiae occultae
27. f160 Primum testamentum
28. f196 Codicillus magnus
29. f234 Secretum de auro potabili
30. f235 Typus arboris animalis

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 43. XVI secolo
[trattato alchemico di Don Basilio (Lapi?)]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 64. XVI secolo.
Nicolinus Merula, brevissimum totius artis sacrae compendium [al granduca Francesco]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 65. XVII secolo.
Jo. Schoner, astrologica de coloribus metallis etc.
Jo. Dee, monas mathematice, magice, cabalistice, anagogice explicata
[Monas hieroglyphica dedicata a Massimiliano II, 1564.]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 66. XVI secolo. 305 folii. Carta. Folio.
2. f176-198 Incipit opus de transmutatione corporum editum per excell. philosophum ac theologum magistrum Christophorum Parisiensem quod ab ipso appellatur Summa minor artis transmutationis metallorum
3. f199-213 Qui incomincia la Summetta di M. Christoforo Parisiense De transmutatione. Ad Andream Ognibene veneto
4. f214-220 Medulla magistri Christophori Parisiensis de la Summeta
5. f221-223 Copia de una lettera per el soprnominato M. Christophoro Parisino in nome de Andrea Ogniben a M. Christophoro da Recanati lectore a Padoa per dechiaratione sopra alchuni dubii de l'arte
6. f225 Cantilena ad Andrea Ogniben veneto per el famosissimo dottor Christophoro da Parise
10. f227 [due sonetti a favore e contro gli alchimisti]
12. f228-248 [Copia di lettere comprendenti quelle di Cristoforo di Parigi a Ognibene]
13. f239 Accurtation de domino Cristofano Parisiense
14. f251-257 Ademari expositio dictorum Geberis philosophi Gulielmum fratrem
15. f260-301 Magistri Iohannis florentini Incipit liber de magni lapidis compositione editus a magistro artis generalis florentino
17. f303 Alchimiae laudes. Ego sum angelica sapientia, fulgur coelestis millitiae
18. f304 Faustus Sabeus ad lectorem
19. f304 De plumbo [breve estratto dallo 'speculum' di Vincenzo Bellovacense]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 67. XV secolo.
Ludovico Rigio, Hyconomicon [trattato chimico]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 69. XVI secolo [1533.]
Frater Guil. Sedacenus O.C., Sedacina totius artis alchemiae

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 70. XVI secolo.
Frater Guil. Sedacenus O.C., Sedacina totius artis alchemiae [stessa opera di MS. Magl. XVI 69]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 77. XVI secolo.
1. Morieni liber de compositione medicinae ad Calid regem Aegytiorum ex Arabico latine redditus a Roberto Castrense [con prefazione]
2. Petr. de Vienna, aqua mercurialis

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 78. XVI secolo.
Francesco Verino, Breve discorso intorno all'arte dell'alchimia [al granduca Francesco]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 111. XVI secolo [1570.] Carta. Quarto.
Scritture appertenenti a far il ghiaccio del antimonio e solimato estraente le tinture sino degli smeraldi e rubini

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 112. XVI secolo. Carta. Folio e quarto.
[ricette e segreti alchemici]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 113. XVI secolo.
1. Georgius Riples [Ripley], medulla philosophiae
2. Paracelso, de alchimia liber vexationis latine conscriptus per Georgium Joachimum Rheticum
[frammento]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 114. XV, XVI e XVII secolo.
Faustus Sabeus, epigramma de lapide philosophorum

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 115. XVI secolo.
Jac. Zabarella, questio de putridine aceti

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 117. XVI secolo.
Ant. Allegretti, della transmutatione de' metalli [poesia]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 126.
Bened. Varchi, se l'alchimia è vera o no [a Bartolomeo Bettini]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XVI 139. XVI/XVII secolo.
Processus Chemici

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Magl. XX 3.
f1 Sublimatio argenti vivi. Recipe argenti ferrum intus et habebis... [varie opere sull'astrologia]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 753 [538 - E, 5,10,47.] XVII secolo. 124 pagine. Carta. 170x127mm.
Francesco Diego Caracciolo. La Reina Daetheoclisticos e la Verità Chimica calunniata dagli Alchimisti [con dedica al granduca di Toscana Cosimo III, e datata Pavia 1676]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 755 [537 - E, 5,10,49.] XVI secolo. 91 folii. Carta. 172x118mm.
Christophorus Parisiensis. Incominico l'Apertorio Alfabetale dell' Ecc. Cristoforo Parisino...

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 758 [514 - E, 5,10,63.] XV secolo. 203 folii. Carta. 143x98mm.
1. f4r-6v Incipit quidam Tractatus Hermetis [Trismegisti] phylosophi super Sapientia triplici in Arte libera, quam himinibus celaverat sapientibus; et vocatur tractatus iste Liber Thesauri sui...
2. f6v-9r Aliud Opus [Hermes Trismegistus] intitulatum Thesaurus omnium librorum
3. f9r-v Sanctus Thomas de Aquino Ad Album et rubeum
4. f9v-14r Tractatus Sancti Thomae de Aquino fratri Raynaldo
5. f14v Ars Alchimiae constat ex quatuor spiritibus
6. f14v-15v Incipit Liber Rogielis regis
7. f15v-16v Incipit Liber Philonis phylosophi
8. f16v-17v Incipit Liber Sacerdotum [Hermes Trismegistus]
9. f17v-24 [vari segreti alchemici]
10. f24-35 Incipit quadam Praticha perfecta, ex secretis secretorum Alkimie extracta
11. f35 Aque acute ad Album, et ad Rubeum
12. f35-36v Probatio quod Alkimia sit ars licita recte operando, et vere possit fieri
13. f36v-42r Secunda operatio, quae est Sublimatio spiritum
14. f42r-62r Praticha Alkimie sub compendio
15. f62v-63r A far poluere de boraxo; A far arzento a liga bressana; Medicina ad Album intus et extra
16. f63r-67r Incipit Speculum Alkimie secundum philosophum
17. f67r-68v Incipit Liber Aquarum
18. f68v-70r [vari segreti per fare l'argento]
19. f70v-75r Incipit Praticha de Lapide Philosophico secundum Danielem Amatutem
20. f76 Incipit alia Praticha de Lapide Philosophico, conformis valde domino Raymundo
21. f77v Versus super Arte Alkimiae
22. f77v [altro verso sull'arte]
23. f77v-78v Alia Praticha
24. f79r -79bis Questo sono Versi fatti sopra la Practicha, ditta sopra, de la urina
25. f79v Praticha ad Solem at Lunam; Praticha ad Lunam
26. f80r-90r Ad faciendum Argentum ad ligas decem; Copellatio Argenti; De tribus Lapidibus; Secreta varia
27. f90v-100v Liber Jeberi [Geber], de Perfectionis Investigatione
28. f100v-101r Fixatio Mercurii congelati
29. f101v-110r Praticha pulcherrima
30. f110v-147v Incipit Liber Rosarii de Lapide philosophico, per Arnaldum de Villanova
31. f148 San Tommaso d'Aquino, Ad Album et Rubeum; idem, ad Rubeum
32. f148v-151r De modo faciendi Lapidem philosophicum qui dicitur Elixir
33. f151r-201v [procedure alchemiche]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 792 [591 - 21,2.] XV secolo. 220 folii. Carta. 221x150mm.
[opere alchemiche di Raimondo Lullo]
1. f2-5v Epistola Accurtationis: ad Regem Robertum
2. f5v-9r Ars magica: ad Adoardum Anglorum regem
3. f9v-32v Codicillus, seu Vade mecum
4. f34r-57v Natura nostra Lapidis
5. f58r-151r Testamentum
6. f151v-187r Practica de Furnis
7. f288r-209v Practica Testamenti
8. f210r-213r Liber ad facienda Mercuria et Elexiria ex illis; item de Margaritis
9. f213v-217v Liber de Mercurialibus ad rubeum
10. f218r-219r Quaestiones XIX-XXX quarte Distinctionis

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 851 [738 - 21,2.] XV secolo. 30 folii. Carta. 146x108mm.
[ricette mediche ed alchemiche, con alcuni "segreti" superstiziosi, in latino, italiano and francese]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 852 [739 - 21,2.] XV secolo. 102 folii. Pergamena e carta. 145x106mm.
[ricette alchemiche, in latino e italiano]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 854 [742 - 21,2.] XVI secolo. 172 folii. Carta. 137x102mm.
1. f1-66 Libro de Arte transmutatoria
2. f66v-116 [estratti da varie opere alchemiche, inclusi brani da Raimondo Lullo, Giovanni Tedesco, Mastro Beltrano, Alberto Magno, Mastro Baisio da Monte Fiore, Ludovico Postemo, fratel Bastiano, signor Astorre Manfredi]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 857 [745 - 21,2.] XV secolo. 116 folii. Carta. 139x102mm.
[ricette e segreti medici, alchemici e tecnici, in italiano and latino]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 858 [746 - 21,2.] XVI secolo. 112 folii. Carta. 140x104mm.
[ricette e segreti alchemici e chimici]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 859 [747 - 21,2.] XVI secolo. 364 folii. Carta. 146x108mm.
III. f296r-366v [note sull'alchimia, in latino]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 860 [748 - 21,2.] XV/XVI secolo. 136 folii. Carta. 148x144mm.
[ricette e segreti medici, alchemici e medici, autori vari]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 861 [749 - 21,2.] XVI secolo. 86 folii. Carta. 142x109mm.
Christophorus Parisiensis [trattato sull'alchimia, in forma di lettera ad Andrea Ognibeno di Venezia]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 862 [750 - 21,2.] fine XV secolo. 161 folii. Carta. 162x115mm.
[collezione di trattatelli su alchimia, astrologia, meteorologia e medicina, con vari segreti]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 863 [751 - 21,2.] XVI secolo. 191 folii. Carta. 160x109mm.
1. f1-48 Fratris Heliae minoritae. Speculum verae et non sophisticae Artis Alchimiae
2. f49-87, 98, 102-128 [ricette e segreti medici, alchemici e tecnici]
3. f89-93 Acqua et Mestruo per separare il Solfo dal Mercurio de li Pianeti
4. f140-184 [sugli umori del corpo, e sui particolari rimedi appropriati per ogni membro. In italiano]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 865 [754 - 21,2.] XV and XVI secolo. 209 folii. Carta. 168x112mm.
[Collezione di segreti alchemici, in latino e italiano]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 866 [755 - 21,2.] XV, XVI and XVII secolo. 240 folii. Carta. 160x117mm.
[segreti alchemici, medici e mistici, in latino, italiano e francese]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 867 [756 - 21,2.] XVI - XVII secolo [1592-1618.] 19 volumi. Carta. 212x114mm.
VOL. 1. 485 folii. Angelo Della Casa, Parte prima dei Discorsi di Alchimia sopra la Ricetta "Donum Dei" de Rev. P. Antonio Neri
VOL. 2. 653 folii. Parte secunda dei Discorsi di Alchimia sopra la Ricetta "Donum Dei" de Rev. P. Antonio Neri, e Notandi sopra la Ricetta "Admirabile" del medesimo prete
VOL. 3. 467 folii. Parte terza dei Discorsi di Alchimia sopra la Ricetta "Donum Dei" de Rev. P. Antonio Neri
VOL. 4. 102 folii. Parte quarta dei Discorsi di Alchimia sopra la Ricetta "Donum Dei" de Rev. P. Antonio Neri
VOL. 5. 313 folii. Parte quinta dei Discorsi di Alchimia sopra la Ricetta "Donum Dei" de Rev. P. Antonio Neri
VOL. 6. 235 folii. Practica di Alchimia sopra la Ricetta "Donum Dei" de Rev. P. Antonio Neri
VOL. 7. 681folii
1. [vari fogli] Agnolo della Casa, Zibaldone di Segreti ed Esperienze di Alchimia, e di Chimica industriale; di Ricette di Medicina umana e veterinaria: stratti da diversi autori, in latino e in volgare
2. f24-27v Lettera sopra la Transmutazione dei Metalli
3. f28-64 Cabala speculativa
4. f65-109 Bernardo Davanzati, La Coltivazione toscana delle Viti e degli Alberi
5. f171-188v Fons Sapientiae, ex haebreo in latinum versus
6. f297v Livello di Nuova invenzione, per livellare un pezzo d'Artiglieria per tirare di punto
7. f324-330r St. Thomae de Aquino, Compendium super secretum Artis Alchimiae
8. f333-340 Agnolo della Casa, Discorso d'Alchimia: Al sig. Andreae...
9. f390-453 Modo di fare Acque da partire et affinare l'Oro e l'Argento
14. f594v-613r 'Incipit liber Saturnini': Dialogo di Alchimia fra il Maestro et il Discepolo
VOL. 8. 585 folii. Agnolo della Casa, Discorsi ed Esperienze di Alchimia sopra le Ricetta "Admirabile" e "Donum Dei" de Rev. P. Antonio Neri [in latino e italiano]
VOL. 9. 535 folii. Agnolo della Casa, Zibaldone di Notamenti e di Esperienze sopra piu Ricette e Segreti di Alchimia, di Medicina, e di Arti Diverse [in latino e italiano]
VOL. 10. 219 folii.
1. [vari fogli] Agnolo della Casa, Zibaldone di Notamenti e di Esperienze sopra piu Ricette di Alchimia
5. f25-46 Agnolo della Casa, Abbozzi di Lettere e di Discorsi di Alchimia
6. f24-25 [Bibliografia di antichi scritti sull'alchimia]
7. f5v,6v,202r [breve ricordo di Angelo della Casa]
9. f158r-163v [trattato alchemico]
10. f218-219 [lettera di Celso Cittadino a Giuseppe Sacchi a proposito dell'alchimia]
VOL. 11. 250 folii. Agnolo della Casa, Notamenti ed Interpretazioni di molti Luoghi di Scrittori di Alchimia [in latino]
VOL. 12. 154 folii.
1. f1-24r De Lapide philosophico Tractatus duodecim
2. f24r-29v Aenigma philosophicum eiusdem auctoris ad filios veritatis
3. f29v-94r, 107v-108r, 113, 127r-154r Segreti ed Esperienze d'Alchimia; Ricette de Medicina
4. f95-98 Angeli Casae, Ad Ascanium [Cenni] senensem Epistola de Alchimia
5. f99-107v M. Gio. Paolo Baglioni, Trattatello della Pietra filosofale
6. f109-112v Trattatello della Pietra filosofale
7. f114-124v Trattatello della Pietra filosofale
VOL. 13. 151 folii. Agnolo della Casa, Diario di Esperienze, Ricette e Segreti d'Alchimia
VOL. 14. 843 folii.
1. Zibaldone di Notamenti e di Esperienze sopra a piu Ricette di Alchimia; Segreti e Ricette di Alcchimia, di Chimica, e di Medicina
2. f101v-124v [corrispondenza in latino tra Angelo della Casa e la Signora L.L.G. Su molti problemi a proposito dell'alchimia]
3. f129-136r M. Alano di Boemia. Pratica di Alchimia, a papa Bonifazio ottavo [in italiano]
4. f320-378r [trattatelli su diversi tipi di amalgami]
5. f427-442 Del Tabaco, oggi detta herba del vescovo Tornabuoni
6. f452-472 [dizionario di alchimia]
7. f738-745 Raimon Lull, Opus ad Album et ad Rubeum
VOL. 15. 896 folii. Agnolo della Casa, Discorsi sopra le Ricette "Admirabile" et "Donum Dei" di pretre Antonio Neri
VOL. 16. 864 folii.
1. Agnolo della Casa, Zibaldone di Notamenti e di Esperienze di Alchimia; Segreti e Ricette di Alchimia, di Chimica e di Medicina
2. f283-291 Angeli Casae, Novum Officinum Partitoris
3. f334-351 Arnoldus de Villanova, Rosa novella, scilicet Opus ad Rubeum et ad Album
VOL. 17. 164 folii. Agnolo della Casa, Notamenti sopra diversi luoghi di piu autori de Alchimia; Discorsi ed Esperienze
VOL. 18. 99 folii. [nulla di interesse "alchemico"]
VOL. 19. 62 folii. Alfabeto delle Materie che si trattano nelli Libri scritti a mano, di mia mano et d'altri, di Medicina, Archimia [Alchimia] et d'altre varie cose, che io [Agnolo della Casa] mi trouo hauere questo anno 1603

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 871 [760 - 21,2.] XVI e XVII secolo. 25 folii + 39 pagine + 42 folii. Carta. 214x148mm.
1. f1-25 [segreti alchemici e medici, in latino e italiano]
2. p1-39 [segreti alchemici ad uso degli orafi e dei gioiellieri]
3. f1-42 Quercetanus, [segreti alchemici e medici]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 872 [761 - 21,2.] Inizio XVI secolo. 107 folii. Carta. 208x145mm.
[segreti alchemici, in latino e italiano]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 885 [777 - 21,2.] XIV, XV and XVI secolo. 466 folii. Vari formati.
2. f17r-34v Saturni Liber, per viam dialoogi [XIV sec.]
5. f254-760 Incipit Liber Lucis Magistri Magni, de Alchimia [XVI sec.]
6. f164-179 Speculum Alchimiae [XV sec.]
7. f183-191 Magister Petrus de Zelento, Liber de Philosophia occulta Operis maioris [XVI sec.]
10. f314-323 Liber qui dicitur Phenix, super Lapidem philosophorum; missus Regi Aragonum Martino, 1391 [XIV sec.]
11. f399-415 Ioannis Anglici, Rosarium de Lapide philosophorum [XVI sec.]
12. f415v-420v Rogerii Baconis, Speculum Secretorum [XVI sec.]
13. p421-423 Potestas Divitiarum in Opere alchimico, quae inscribitur Ortulano [XVI sec.]
14. f424-426v Flos Florum supe Opus alchimicum [XVI sec.]
15. f426v-429v Opusculum de Secretis Naturae super Opus alchimicum [XVI sec.]
16. f431-462v Arnoldus de Villa Nova, Rosarium philosophorum, de secretissima compositione naturalis philosophiae [XVI sec.]
17. f463-464 M. Christophorus Parisiensis, Epistola di Alchimia, ad Andreae Ognibene [XVI sec.]
18. f464-466 Andreae Ognibene, Epistola di Alchimia, a M. Cristoforo Parisino [XVI sec.]
19. [ricette mediche, alchemiche e chimiche su vari fogli]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 886 [778 - 21,2.] XV and XVI secolo. 129 folii. Carta. Vari formati.
2. f22r-39r [ricette e vari segreti di medicina, alchimia e chimica, in italiano]
5. f64r-100v Christophorus Parisiensis, [Lettere sull'alchimia a Andrea Ognibene]
6. f103r-114r Lucidario di transmutare li metalli formalmente e sostanzialmente
7. f114v-128v and f65r-66v Modo de conoscere dove si trova il Mercurio, e la sua preparazione, e prima putrefazione, cioè la Dottrina dell' Arbore fisico

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 887 [779 - 21,2.] XV and XVI secolo. 191 folii. Carta. 216x144mm.
1. f2-9 Vocubularium Terminorum Artis, secundum ordinem alphabeti
2. f10-16v Roger Bacon, De Secretis Naturae
3. f17-23 Incipit Ortulanus de Secretis Naturae
4. f23-27 Incipit idem Ortulanus, sive Expositio eiusdem super Testum Hermetis verum sine mendacio
5. f28-33v Ioannes Testinensis, Tractatus metrice super totam Artem divinae Scientiae
6. f34-41v Arnaldus de Villa Nova, De Lapide philosophico, in VII capit.
7. f43-50 Roger Bacon, Speculum Secretorum
8. f50v-54v Potestas Divitiarum in Opere alchimico quae inscribitur Ortolano
9. f55-59 Roger Bacon, Speculum Secretorum
10. f59v-62r Potestas Divitiarum in Opere alchimico, quae inscribitur Ortulano
11. f62r-80v Johannis Anglici, Rosarium de Lapide philosophico
12. f81-82v Mariae Prophetissae de Occultis Naturae liber
13. f83-85 De Ocultis Naturae Libellus perutilis
14. f85v-88v De Alchimia Libellus
15. f89r-90v Liber duodecim aquarum
16. f91-93r Alius Liber duodecim Aquarum
17. f93-94v Alius Modus duodecim Aquarum
18. f94v-96r Liber trium Verborum
19. f96r-99v Liber triginta Verborum
20. f99v-101r Liber septuaginta Verborum
21. f101r-113r Liber Multiplicationis Ponderum
22. f115r-128r Magistri Alberti, Regimen Operis de Lapide
23. f129r-162r [Christophorus Parisiensis] Epitoma Violettae
24. f164r-191v Extracta ex Summa maiori

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 901 [798 - 21,2.] XVI secolo. 81 folii. Carta. 206x140mm.
Sisto de Boni Sesti da Norica, [trattato alchemico, in italiano]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 916 [816 - 21,2.] XV secolo. 158 folii. Carta. 288x105mm.
[Collezione di ricette e e segreti alchemici, chimici, medici e veterinari, e quelli di varie arti e commerci]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 933 [833 - 21,2.] XVI secolo. 125 folii. Carta. 217x150mm.
3. f5-17, 60-61, 85-88, 92-94, 123-125 [ricette e segreti alchemici]
4. f18r-59r Alessandro Stagnettari. Triplice del l'Universo [dialogo sulle gerarchie, le virtù e le potenze degli angeli]
5. f62-83 [trattato alchemico, in italiano]
6. f88v-91 Raymundi de Insula. De generatione lapidum [in latino]
7. f95r-122v [ricette alchemiche in italiano and latino]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 934 [834 - 21,2.] XV e XVI secolo. 178 folii. Carta. 222x160mm.
[Collezione di ricette and segreti alchemici, chimici e medici, e quelli di varie arti e commerci, e con molte superstizioni magiche ed esorcismi]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 948 [854 - 21,2.] XVI secolo. 112 folii. Carta. 210x142mm.
1. f1-104 Raimon Lull. Liber primae Distinctionis Secretorum Naturae

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 949 [855 - 21,2.] XIII e XIV secolo. 6 folii. Pergamena.
2. f1v-2v Questi sono li Punti della Luna, li buoni et rei
3. f3r Elisir Vitae de sole non putrefacto [ultima parte in latino]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 951 [794 - 21.2.] XIV/XV secolo. 143 folii. Carta. 220x148mm.
1. f1-11 Theophili Monachi, Liber secretorum [seu Schedula] diversarum Artium
2. f11r-30v [preparazione e manifattura dei metalli, vetri, pigmenti e glutini, attraverso le arti e diversi misteri. In latino]
3. f30-40 Incipit Liber de Coloribus metallorum et petrarum, unde Vasa fictilia pinguntur; et qualiter Metalla urantur, et Petrae conficiantur, et quomodo misceantur, et in vasibus mittantur
4. f40v Incipiunt Flores de Coloribus istius libri, quos Rusticus translatavit
5. f44-48 [tavola dei termini dell'arte alchemica. Alcuni in arabo, in greco ed in latino]
6. f48v-49 Del tagliare, pulire, sfaccettare e tingere il Diamante
9. f64-67 Liber Secretorum Aristotelis de Regimine Dominorum: Incipit liber VII de Qualitatibus et Proprietatibus et Virtutibus Planetarum et quorundam Lapidum
11. f73-78v Arnoldus de Villa Nova, Liber Rosarii Philosophorum
13. f98-104v san Tommaso d'Aquino, Liber supra Lapide philosophico
15. [Vari fogli] [ricette]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 955 [860 - 21,2.] XV secolo. 89 folii. Carta. 278x207mm.
1. f1-30 Christophorus Parisiensis. Lucidario dell' Arte transmutatoria dei Metalli [in italiano]
2. f31-44 Albertus Magnus [inizio del 'Semita recta', in italiano]
3. f44-50v Lumen luminum [in italiano]
4. f50v-54 A fare Lapis philosophorum [in italiano]
5. f55-69 Liber de Perfecto Magisterio [in italiano]
6. f70 [Arnoldo di Villanova] Rosario de' Filosofi [in italiano]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 981 [888 - 21,2.] fine XV secolo. 282 folii. Carta. 210x146mm.
[Collezione alchemica in latino]
1. f1-20 Compendium lucidius collectum de dictis Aristotleis et aliorum phylosoforum
2. f20-36v Liber Magisterii Artis, secundum Gj.
3. f36v-92v Galieni Brevis Expositio summae totius Libri mineralis maioris operis et minoris
4. f 92v-94v Capitula Fratris Elyae [Elias?]
5. f94v-125 Galieni [?] Alchimia pura
6. f125v-134 Liber Aristotelis de Corporum Naturis
7. f135-138 Verba Aristotelis in Libro Metheoricorum
8. f139-141 Aquae vitis, vel vitae
9. f141r-149v Ebubacar Liber
10. f149v-154 Liber Semiramis reginae Babillonides, quem postea habuit Ruchier, Super Secretis Phylosophiae
11. f154r-157v Ruchier opusculum
12. f157v-168 Verba Archilai phylosophi de Lapide animali
13. f168r-198v Hermetis Liber de Coniunctione et Transformatione metallorum [danneggiato alla fine]
14. f203-264 Alberti O. P. [Albertus Magnus] Liber "Semita recta"
15. f264r-281r Experimenta a multis experta
16. f281r-285v De Natura et Virtute Lapidum

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 983 [890 - 21,2.] End of XVII secolo. 147 pagine. Carta. 292x200mm.
[segreti e ricette sulla profumeria, medicina, alchimia, manifattura e varie curiosità]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 996 [904 - 21,3.] XVI secolo. 74 folii. Carta. 332x233mm.
[collezione assemblata da diversi volumi alchemici]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 1001 [915 - 21,3.] XVI secolo. 42 folii. Carta. 318x214mm.
[ricette sull'alchimia, sulla medicina e su vari commerci, in dialetto veneziano e in latino]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 1007 [921 - 21,3.] metà XVI secolo. 58 folii. Carta. 305x215mm.
[processi alchemici e ricette, in latino]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 1010 [924 - 21,3.] XVII secolo. 267 folii, numerati come 534 pagine. Carta. 286x201.
[compilazione sulla pietra filosofale]
1. p1-7 [introduzione]
2. p8-71 [miscellanea di testi sui segreti dell'alchimia. In latino e italiano]
3. p71-512 [series di aforismi, citati da vari testi, in latino e italiano]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 1019 [934 - 21,3.] XVI secolo. 110 folii. Carta. 318x216mm.
Raimon Lull, Clavis Aurea sive compendium secretorum naturae

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 1022 [937 - 21,3.] XV and XVI secolo. 214 folii. Carta. Vari formati.
[Vari scritti alchemici e astrologici, in italiano]
1. f1-4 [insegnamenti alchemici]
2. f5r-6r Francesco Formiconi, Prognostico astrologico per il Granduca Cosimo I dei Medici, contentu in lett. d. d. Roma, 27 marzo 1554
3. f7v-32r Fr. Giacomo da Porta. Ricerche e studi intorni alla pietra filosophica
4. f33r-46v [frammento di un trattato alchemico]
5. f47r-214v [ricette e varie composizioni alchemiche, in latino e italiano]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 701 [939 -21,3.] XVI secolo. 204 folii. Carta. Vari formati.
[ricette e segreti relativi alle arti e manifatture, incluse alcune ricette alchemiche]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 1032 [948 - 21,3.] fine XVI secolo. 80 folii. Carta. 361x251mm.
1. f1 [ricetta]
2. f1v-6v [insegnamenti sulla pietra filosofale, in latino]
3. f6v-75r [collezione da diversi trattati alchemici, in italiano e latino]
4. f75v-76v [versi sulla pratica dell'alchimia]
5. f77r-80v Arnoldus de Villa Nova, Liber vitae philosophorum - De retardanda senectute [mutilato alla fine]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 1043 [967 -21,3.] XVI secolo. 118 folii. 188X120mm.
Orazio Roselli. [lavori sull'alchimia, in latino]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 1050 [977 -21,3.] metà XVI secolo. 154 folii. Carta. 165x113mm.
[note e insegnamenti a proposito dell'alchimia]
I. f9-27 [sommario degli insegnamenti, in latino]
II. f29-154 [collezione di varie note, comprendente: -]
1. f29-50 [operazioni di vari maestri]
2. f50-149r Epistola de virtutibus lapidis et elementis
a. f53-55v [frammento del Perfectum magisterium di Arnoldo di Villanova]
b. f56r-58r Extraciones librorum hermetis, alberti et avicenne
c. f58r-62v Extracta ex libro, qui Donum Dei intitulatur
d. f66v-145r Extractio librorum multorum phisophorum
3. f149r-152r Nota de plumbo de secretis philosophorum
III. f1r, f152v-154 [ricette ulteriori]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 1051 [978 - 21,3.] metà XVI secolo. 130 folii. Carta. 161x111mm.
[collezione alchemica in italiano, danneggiata in varie parti]
I. f5-12 [istruzioni e ricette, in latino e italiano]
II. f13-108 [estratti vari in italiano da libri, compresi: -]
1. f16-24 Raimon Lull, Epistola accurtationis Regi Ruberto
2. f30-33 Arnoldo di Villanova, Epistola de lapide philosophorum
3. f36-82 Christophorus Parisiensis. Lucidario o Summa Maggiore
III. f88-94 [Soluzioni e varie ricette. Latino]
IV. f95-108 [proposizioni e indicazioni da trattati di vari autori, compresi Alfragano, Anassagora, Democrito, Ermete Trismegisto, Arnaldo, Lilio, Tommaso d'Aquino, ecc.]
V. f111-122 [annotazioni e addizioni alle ricette]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 1072 [999 - 21,3.] metà XVI secolo. 148 folii. Carta. 152x107mm.
[ricette alchemiche e altre preparazioni.]

Firenze, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. Palat. 1165 [1071a - 21,5.] XVII secolo. 163 folii. Carta. Vari formati.
3. f37-61 [varie questioni sui processi dell'alchimia, in latino]
4. f66-73 [Johann Ambrosius Siebmacher] Hydrolithus sophicus seu Aquarium sapientum
5. f75-87 Jean de Mehun, Demonstratio Naturae
6. f87-90 Nicholas Flamel, Summarium philosophicum
7. f92-155 Ewald Vogel, Liber de Lapidis Phisici conditionibus

Firenze, Biblioteca Riccardiana MS. 1164. [L. III. 32]. XV secolo. 103 folii. Carta. 275x220mm.
1. f1-50r Geber, Summa perfectionis
2. f50r-54 Geber, Liber investigationis magisterii
3. f55 [due poesie sulla pietra filosofale]
4. f56-61 Aldomarius Cartusiensis [dialogo e commento sulla Perfectio magisterii di Geber]
5. f62-63 [opera breve sui segreti della natura]
6. f63v-77 Turba philosophorum
7. f78-80 [allegoria sulla Turba]
8. f81-103 Albertus Magnus, De Alchemica

Firenze, Biblioteca Riccardiana MS. 1165. [L. III. 34]. XV secolo. 193 folii. Carta. 285x210mm.
1. f1-3 Vocabularium terminorum artis secundum ordinem alphabeti
2. f11-39 Geber, Summa perfectionis et Liber investigationis
3. f40-44 Rosarius minor
4. f44v-47r Tractatus Ragerij de secretis nature
5. f47-49v Liber Ortulani de secretis nature
6. f51-80 Arnaldus de Villanova, Rosarius abreviatus, verissimus thezaurus thezaurorum omnium philosophorum ac omnium secretorum maximum secretum de verissima et rectissima composicione naturalis philosophie... [Rosarius Maior]
7. 80r-86v Liber Hermetis qui dicitur Ile super totam artem secretis nature artis
8. f86r-88 Tractatus alchimie Senioris super secreta secretorum nature
9. f88-92v Thema sapientum
10. f92v-95 Tractatus metricus Iohannis Teschmensis super totam artem divine sapientiae et scientie Dei
11. f96v-105r Galen, Practica et Theorica
12. f105r-119 Compendium secretorum nature ex Speculo naturali Vincencij Baluacensis fratris ordinis predicatorum
13. f124-133v Quidam tractatus de operacione seu preparacione rerum que operantur in arte ipsius
Alchimie
[in parte estratto da Alchimia di Alberto Magno]
14. f134-136v Septem tractatus prioris Hermetis scilicet sapiencia triplicis in arte videlicet quam ab omnibus celavit insipientibus
15. f136v-148 Allegorie sapientum et philosophorum antiquorum supra librum Turbae
16. f148-154 Liber Rosini ad Euthesiam
17. f155-161 Kalid figlio di Jasid, De sciencia occulta secretorum nature, Muse discipulo suo
18. f161r-163 Liber Alexandri in sciencia secretorum nature
19. f163-166r Liber Alphidy philosophy [Alfidio]
20. f167-170v Questiones libri Viridary Ebubethar...
21. f170v-181 Liber Arom philosophy
22. f6v-10v, 181-183v [ricette alchemiche]

Firenze, Biblioteca Riccardiana MS. 1234. XV secolo. 75 folii. Carta. 145x110mm.
1. f1-66 [trattato alchemico, danneggiato all'inizio. Con disegni a margine di apparati alchemici]
2. f67-74v Descriptio furni..., secundum docttrinam nobis traditam a Ieronimo et Olfando teutonicis, anno domini 1485 [con figure di forni]

Firenze, Biblioteca Riccardiana MS. 1243. [S. III. 18.] XV secolo. 94 folii. Carta. 144x110mm.
[Vari segreti alchemici, inclusi: -]
1. f2-9 [lista alfabetica delle ricette]
2. f17 Liber fratris Alberti ordinis predicatorum extractus de secretis philosophorum... [Serie di ricette]
3. f49 Incipit flos artis alkimie
4. f51 [ricette]

Firenze, Biblioteca Riccardiana MS. 1247. [L. III. 22.] XV secolo. 156 folii. Carta. 145x110mm.
1. f1-61v [ricette]
2. f74-156v Primus Liber de consideratione quinte essentie omnium rerum transmutabilium

Firenze, Biblioteca Riccardiana MS. 1305. XV secolo. 102 folii. Carta. 290x205mm.
5. f85v-88 Benedetto Varchi [questioni sull'alchimia. Seguito da una lettera "al molto magnifico et honorando Mess. Bartolomeo Bettini, suo amicissimo... Di Firenze, il giorno di San Martino dell' anno MDxxxxiiij"]

Foligno, Biblioteca del Seminario MS. 346 (C. I. 2). XIV secolo. 123 folii. Pergamena. 120x167mm.
1. f50 Explicit ars alchimie
2. f71 [trattato di Arnoldo di Villanova, preceduto da una nota "Hic liber magno labore peractus est ob pauperum amorem"]

Macerata, Biblioteca Comunale Mozzi-Borgetti MS. 511 (5.5.B.12.) XVI and XVII secolo. 285 folii. Carta. 220x160mm.
p257-258 [opera alchemica]

Macerata, Biblioteca Comunale Mozzi-Borgetti MS. 695. XVI secolo. 27 folii. Carta. 200x136mm.
Ioannes Paegelius, Liber arcanorum arcana perquam. singularis, quo continentur maximae artis chimicae, vera et egregia secreta in latino, germanico et alphabetico sermone proximo suo, ut Deo bene seruiat conscriptus et fideliter relictus autore Ioanne Paegelio philosophiae et medicinae doctore

Macerata, Biblioteca Comunale Mozzi-Borgetti MS. 856. XVII and XVIII secolo. 4 folii. Carta. 280x195mm.
[libro della divinazione attraverso la scopera della 'Lapis filosoforum']

Milano, Biblioteca Ambrosiana MS. V 29 sup. XIV secolo. 82 folii.
Tractatus magistri Petri Boni Lombardi de Ferraria physici introductorius as artem alchimiae compositus anno 1330 in civitate Polae de provincia Istriae

Modena, Biblioteca Estense MS. latino 77 (Alpha T 7, 38). XV secolo.
De consideratione quintae essentiae libri duo

Modena, Biblioteca Estense MS. latino 299 (Alpha M 8, 16). XV/XVI secolo. 59 folii. Carta.
1. Petrus Bonus. Incipit pretiosa et notabilis Margarita Novella et ipsa est quaestio de speculatione et virtute artis alchimie... per magistrum Bonum Ferrariensem scilicet utrum ars alchimie sit omnino vere vel fantastica
[al fondo epigramma di Lud. Lazarellus Septempedanus (copista di questo manoscritto o del suo archetipo) al suo insegnante Giovanni]

Modena, Biblioteca Estense MS. latino 353. XVII secolo. Carta. Folio.
Raymundus Lullius
1. Liber Arbor Philosophiae
2. Considerantes veterum logicam et antiquam
3. Ars brevis

Modena, Biblioteca Estense MS. latino 354. XV secolo. Carta. Folio.
Raymundus Lullius
1. Incipit liber lapidarii, qui alias dicitur practica lapidura pretiosorum et de compositione lapidis minerali
2. Incipit compendium... de transmutatione secreta metallorum, quod et lapidarium dicitur. Incipit compendium artis magicae
3. Incipit compendium animae artis missum Regi Roberto super testamentum et codicillum et vade mecum de numero philosophorum quod animam transmutationis metallorum nominavimus una cum lapidario huius pretiosissime artis
4. Incipit liber lucis mercuriorum
5. Incipit liber magnae medicinae
6. De conservatione vitae humanae
7. De lapide philosophorum magicalis theorica quae et ars naturalis alckimiae seu theorica artis seu ars intellectualis et parva magica naturalis dicitur

Modena, Biblioteca Estense MS. latino 355. XVII secolo. Carta. Folio.
Raymundus Lullius
1. Liber tertius incipit qui dicitur tertia distinctio, quae est de cura corporum [con figure]
2. Nunc incipit quidam disputatio ejusdem cum quodam monacho de possibilitate Alchimiae

Modena, Biblioteca Estense MS. latino 356. XVI or XVII secolo. Carta. Folio.
1. Incipit ars operativa Raymundi Lulli
2. Sequuntur quaedam operationes super vegetabilibus propinquioribus in arte alkimica ad instuctionem artificis in modo et praedicandi prima principia materialia et primo quomodo fiat sal mellis
3a. Christophorus Parisiensi. Sequuntur quaedam operationes super vegetabilibus excerptae ex alphabeto apertoriali
3b. Christophorus Parisiensi. Quomodo fit aurum potabili sanans omnia corpora metallica
3c. Christophorus Parisiensi. Sequitur particulare tam ad album quam ad rubeum
4a. Raymundus Lullius. Incipit apertorium Raymundi Lullii utilissimum
4b. Incipit practica abbreviate Magistri Reymunddi Lulli majoricani in opere minerali...
4c. Incipit anima artis transmutatoriae ex sententiis Raymundi Lulli excerpta
5. Incipit liber Ortolani excellentissimi Philosophi super lapide vegetabili
6. Inciput tractatus qui dicitur Porta occulti Lapidis et ultimum philosophiae secretum

Modena, Biblioteca Estense MS. latino 357 (Alpha T 4, 8). XVI or XVII secolo. Carta. Folio.
1a. Incipit compendium codicilli Raymundi Lulli de lapide minerali et ejus principia
1b. Incipit clavicula Raymundi Lullii Majoricani, quae et apertorium dicitur
2. Fr. Christopharus Venetus seu Thomas de Aquino. Lapide minerali
3. Fr. Rogerus Bacho [Bacon]. Artis alckimiae
4. Incipit liber Adamauri et Guiglielmi glosantium Febri dubia. Tria sunt naturae principia, scilicet sulfur, Mercurius et Arsenicum [commentario su Geber]
5. Incipit dicta unius philosophi multum in artis cognitionem necessaria atque utilia
6. Incipit epistola Alexandri Regis Persarum
7. Incipit liber duodecim aquarum
8. Incipit liber septuaginta praeceptorum
9. Incipit epistola Francisci de Sancto Stephano de Bononia... calx Mercurii
10. Incipit epistola Mariae Prophetissae scripta ad Aaron fratrem suum, quae rectius dialogus nominari potest
11. Incipit Rosarius Johannes Anglicus
12. Incipit liber, qui dicitur clavis sapientiae
13. Ioannes Damascenus. Incipit liber admirabilis nominatus donum Dei Johannis Damasceni ubi multa profunda in arte alkimica revelantur
14. Magister Petrus de Zelents philosophus excellentissimus super Alkimiae artem
15. Incipit tractatus Johannis Sautrae
16. Incipit libellus Jo. Thegensis philosophi super lapide philosophorum
17. Incipit lumen luminum Rasis
18. Epistola solis, et lunae Rasis

Modena, Biblioteca Estense MS. latino 358. XVI or XVII secolo. Carta. Folio.
1. Morienus. Super lapide philosophorum per modum dialogi cum Kalid Rege... Latine ejus opera ex arabica lingua vertit Robertus Castrensis circa an 1182
2. Incipit commentum beati Thomae de Aquino super codice veritatis, qui et turba dicitur philosophorum
3. Incipit liber qui dicitur Saturnus per viam Dialogi

Modena, Biblioteca Estense MS. latino 359 (Alpha L 5, 13). XVI o XVII secolo. Carta. Folio.
1. Incipit summa minor seu summetta eximi Doctoris Christophori Parisiensis
2. Incipit particulari tam ad Album quam Rubeum Magistri Christophori Parisiensis
[Andrea Ognibene, lettera]

Modena, Biblioteca Estense MS. latino 361. XVI or XVII secolo. Carta. Folio.
Roger Bacon. Speculum Alchimiae

Modena, Biblioteca Estense MS. latino 362. XVI or XVII secolo. Carta. Folio.
1. Aurora consurgens
2. Ars vera et experta ad suffisticandum omnes lapides
3. Incipit abbreviatIo de secretis secretorum Johannis PauperUM
4. Incipiunt Quaestiones tam essentiales quam accidentales magistri Arnaldi de Villanova de arte transmutationis declaratae Papae Bonifatio Ottavo ab eo petitae super compositione lapidis philosophici.
5. Incipit conversatio Philosophorum
6. Incipit liber correctorii fatuorum eo modus optimus naturae editus Bernardo magistero Reverendo.
7. Incipit tractatus Zenonis philosophi
8. Incipit liber qui dicitur novum lumen compositus ab homine experto super lapidem Philosophorum
9. Incipit liber Philosophi veri. Clarissime non abhorreas super nomine lapidis
10. Incipit Lilium intelligentiae Magistri artis generalis de Florentia
11. Incipit rotatio elementorum secundum Alanum [de Insulis]
12. Incipit liber Haly secretorum Alchimiae
13. Incipit liber Raymundi Lullii de investigatione secreti occulti

Modena, Biblioteca Estense MS. latino 363. XVI secolo [1561]. Carta. Folio.
1. Arnoldus de Villanova. De aqua vitae simplici et composita tractatus pulcherrimus
2. Anonymi de virtutibus Rosmarini

Modena, Biblioteca Estense MS. latino 364. XVI secolo. Carta. Folio.
Raymundus Lullus
1. Liber mercuriorum
2. Practica de furnellis et sequentum Tetsamenti foeliciter
3. Incipiunt aaphorismi. Aureum Philosophorum lapis es cautus raris
4. Incipit codicillus Testamenti sive ars, seu compendium lchimiae scientiae, quod dicitur vade mecum de numero philosophorum.
5. Ultimum testamentum Raymundi Lulli Majoricano datum Carolo Illustrissimo Regi Angliae foeliciter incipit
6. Epistola accurtatoria Raymundi Lulli ad Regem Robertum
7. Incipit conclusio summaria valde utilis ad intelligendum testamentum codicillum
8. Incipit Lucidarium totius Testamenti Raymundi Lulli ad Regem Edoardum
9. Incipit tractatus magistri Raymundi Lulli majoricani ad Nepotem suum carissimum de lapidis investigatione, qui quidem tractatus a nonnullis nomine apertorium prae notatus invenitur
10. Investigatio secreti occulti magistri Raymundi Lulli supra totum opus majus, quod intitulatur, Vademecum et saepius dictum est clausula testamenti ad Regem Edoardum
11. Incipit liber Divinitatis Raymundi Lulli
12. Incipit compendium quintae essentiae... de lapide vegetabili et ejus principium

Modena, Biblioteca Estense MS. latino 366. XVI secolo. Carta. Folio.
1. Raymundus Lullus. Phenix super lapide philosophorum
2. Textus alchimistarum et primo de lapide minerali
3. Raymundus Lullus. De lapidis dispositione ad amicum suum
4. Incipit liber duorum verborum. Modi regiminis nostri lapidi
5. Quaeritur an Alchimista debeat puniri poena falsi

Modena, Biblioteca Estense MS. latino 367 (Alpha S 4, 6). XVI secolo. Carta. Folio.
1. Comes de Treves [Bernard Trevisanus], de transmutatione metallorum liber ex Gallico conversus in latinum per Guilielmum Rogozanum
2. Raymundus Lullius. Incipit liber ille qui vovatur ianua artis excellentissimi magistri Raymundi Lulli editus a Domino Petro de Gui presbytero villae montis Albi
3. Petrus de Gui. Sequuntur distintiones ejusdem magisteri Petri de Gui, quae faciunt ad enucleandum doctrinam Raymundiam et primo de definitione distinctionis
4. Interpretatio vocabulorum potissime secundum linguam Arabicam ad artem alkimicam pertinentium per ordinem alphabeti
5. Petrus Donatus, super lapide philosophorum secundum theoricam Raymundi [Lull]

Modena, Biblioteca Estense MS. latino 368. XVI secolo. Carta. Folio.
Explicit apertorium magistri Raymundi Lulli Majoricani quod et liber experimentorum nominatur

Modena, Biblioteca Estense MS. latino 692. (Alpha W 8, 2).
De loco et ess quinte essenti Ludovici Cornelii
[inizio]: "Hanc quam querimus qunitam essentiam" [manca la prefazione]

Modena, Biblioteca Estense MS. latino 1190 (Alpha R, 3, 8, no.2).
Liber de monade [trattato alchemico]
[inizio]: "Unus Deus in essentia unum sua liberalitate hominibus donavit lapidem"

Napoli, Archivio Notarile Distrettuale XVIII secolo [c. 1752]
Di Sangro Raimondo Principe di Sansevero. Contratto notarile tra Raimondo di Sangro e lo scultore Guiseppe Sammartino

Napoli, Biblioteca dei Girolamini MS. S.M. XXVIII. XVI secolo.
Delminio Giulio Camillo. L'Interpretatione dell' arca del patto. De transmutatione

Napoli, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. VIII. G. 70. XVII secolo.
Corso Chimico

Napoli, Biblioteca Teologica St. Tommaso MS. A.7.29 (B.14.12). XVIII and XIX secolo. 333 pagine. 205x155mm.
3. p79-138 Introduzione per teorico all'arte dell'Alchimia (dall'indice si rileva che dopo quest'opera doveva esserci la commedia L'Accademia delle Dame tradotta dal francese che, però, manca)

Napoli, Collection Clara Miccinelli XVIII secolo.
Di Sangro Raimondo Principe di Sansevero. Documenti autografi alchemico scientifici

Novara, Biblioteca Negrioni e Civica. MS. E. 115. XVI secolo.
Doctrina hermetica [ed altri testi alchemici. Viglio, p.151]

Parma, Archivio di Stato MS. 74 (Ufficio room, shelf G). XVI and XVII secolo. Carta. Quarto.
[opere alchemiche e cabalistiche]

Parma, Archivio di Stato MS. 173 (Ufficio room, shelf G). XVII secolo. Carta.
2. [breve trattato sull'alchimia]

Parma, Biblioteca Palatina MS. Parm. 147. XV secolo.
[trattati alchemici]

Parma, Biblioteca Palatina MS. Parm. 1020. XV secolo [c. 1020]
Aloysius Cornelius. Alchimia

Pesaro, Biblioteca Oliveriana MS. 1964. XVII secolo 82 folii. Carta and Pergamena. 150x208mm.
[Volume LIV delle Carte di Guilio Perticari. Contiene vari esperimenti alchemici]

Poppi, Biblioteca Comunale MS. 59. XV and XVI secolo. Carta. Quarto.
[miscellanea intitolata Liber secretorum]
1. Modus extrahendi [quatuor] elementa de Celidonia et retificandi eandem et operationes eorumdem. Questo si è secreto grandissimo mel quale è dicto dono del celo ecc. [incompleto al fondo]
3. Practica verissima ad verum lapidem philosophorum [in italiano]
4. Liber XVI electuariorum
5. Lucidario dell'arte transmutatoria de Cristoforo Parisiense [XVI sec.]
6. [ricette]
7. Incipit liber cuiusdam philosophi etc. Aliqui dicunt eum librum Saturni
8. Epistola solis ad lunam crescentem
9. Opus Danielis Philosophi. El me dilecto de dire brevemente Tucti secreti dell'arte felici / Ma tucti li gravi mali
10. [ricette]
11. Incipit liber LIIII
12. Incipit epistola accurtationis lapidis benedicti RaymuArezzo, Biblioteca della Fraternita dei Laici MS. 232. 13. Incipit liber paritatis Geberis
14. Incipit liber Geberis de perfectionis investigatione
15. [ricette e preparazioni]
16. Incipit lapis philosophorum Nicolai Anglici
17. Incipit aqua Mercurii magistri Petri de Vienna
18. [ricetta 'secundum Iacobum Gallicanun' di Manfredi di Venezia, in latino e italiano]
19. Copia libri notabilissimi viri Francisci Soderini
20. [ricetta 'Aqua da fare belle le donne la quale usava la duchessa de Urbino']
21. [trattato alchemico del XVI secolo]

Poppi, Biblioteca Comunale MS. 69 XVII secolo [1645]
[lavori di Filalete]

Poppi, Biblioteca Comunale MS. 70 XVII secolo. 2 vols in 1. Quarto.
[opere filosofiche di Basil Valentinus]

Poppi, Biblioteca Comunale MS. 90. XV secolo. Ottavo.
1. Incipit opus fratris Helie vade mecum
2. Liber utillitatis, de secretorum floribus vel floridii
3. [trattato alchemico]
4. Incipit opus lune magistri Ioannis de Rupescissa
5. Incipit summa magistri de Bella Rupe de philosophorum secreto
6. [ricette]

Poppi, Biblioteca Comunale MS. 225. XVII secolo. Quarto.
[trattato sulla pietra filosofale]

Ravenna, Biblioteca Classense MS. 388. XVI secolo. 57 folii.
1. f1-18 Incipit compendium huius principii quod cognominamus rationarium [?] transmutationis artis metallorum missum regi Roberto et nostrum lapidarium huius preciosissime artis. Iam sepe et sepius alocuti recolimus etc.
2. f19-44 Incipit liber de famulatu per fratrem Iohannem de Rupescissa
3. f44 Copia quorundam decretorum extractorum de libro secreto cuiusdam fratris Venati per dominum Peleum. Accipiebat unciam unam auri etc.
4. f51 Opus pulcherrimum. R[ecipe] oro fino de minera ecc.
5. f55 Particolare pulchrum habitum per dominum Peleum et extractum ex libro domini Compatris Veneti. R. in nomine Domini sulphure nigro e nota ecc.
6. f57 Verba Raimundi [Lulli] notanda
7. f65 Comentum super quinta essentia Rupescisse

Roma, Biblioteca Casanatense MS. 1459. XVII secolo.
Basilius Valentinus. Practica cum duodecim clavibus

Roma, Biblioteca Nazionale Universitaria. MS. Gesuitico 336. XVII/XVIII secolo.
[trattati alchemici]

Roma, Biblioteca Nazionale Universitaria. MS. Gesuitico 473. XVIII secolo.
Astrologia terrestris Angelorum opus auctore Hermete philosophorum Principe

Rovigo, Biblioteca Comunale MS. Concordiano 14 (6,4,7). XVI secolo. 49 folii. Pergamena. 110x80mm.
Tuo' medolle de corna de capron... [trattato alchemico]

Rovigo, Biblioteca Comunale MS. Concordiano 45 (7,1,2). XV secolo. 158 folii. Carta. 150x110mm.
[trattato di alchimia e medicina]

Rovigo, Biblioteca Comunale MS. Concordiano 402 (57,1,2). XV secolo. 208 folii. Carta. 200x150mm.
1. f1-4 Incipit testamentum Arnaldi de Villa Nova; Ego Arnaldus de nova Villa Incipio istum librum in nomine Jesu Christi et Virginis gloriose Quia volo breviter veritatem de lapide philosophico / pars sit fixa vel sit defixo retinet secum meliorem partem de non fixo
2. f9-94 Illustrissimo prencipe La memoria artificial segondo Tulio el maistro e S.Tomaso d'aquino testimonio per do cosse zoè per luoghi et imazene...
3. f95 [due poesie sull'alchimia] Monarcha son l'arte el gran carnaso/ A ti non val saper se Dio non vole.
6. f100-113 Incipit speculum Alchimie super lapidem philosophicum et hoc est proemium; Multifarie multisque modis olim loquebantur philosophi/ cognitio denudata super lucescat et bifurcata appareat. Cuius hec est figura
7. f115-128 Incipit testamentum celeberrime philosophi Arnaldi De Villa Nova...
8. f129-144 Alfabetum eximii Cristoforo parisiensis...
9. f145-150 Copia delo Lucidario delo excellentissimo dottor maistro Cristoforo parisino philosopho dignissimo...
10. f158-163 Praticha de m. Cristoforo da Roma; Nota hanc praticam reducendi menstruum minerale in quintam essentiam governate per la pratica del testamento de Raymondo lulio [Lull] che piui se acosta ala verità
11. f168-179 Incipit capitula sive Tractatus beati Tome de aquino [Aquinas] ordinis predicatorum ad fratrem Rainaldum eiusdem ordinis; Tuis rogationibus assiduis fili carissime breve tractatum de arte nostra/ A fratre Rainaldo eiusdem ordinis socio dilecto pro thesauro secretissimo caritatis intuito...
[alcune ricette sono incluse nei fogli tra le diverse opere]

San Severino Marche MS. 177 (Cl. XXIX). XV secolo. 118 folii. Carta. Quarto.
1. Incipit ars sive doctrina hermetis sapientissimi phi [physici?] et cattolici christiani de transmutatione metallorum
2. Tabula [sorta di enciclopedia chimica e farmaceutica]

Torino, Archivio di Stato, Biblioteca Antica MS. JA.VII.11
Secreti vari

Torino, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. E.IV.22. XVI sec.
Thesaurus rosarius philosophorum Torino, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. G.VI.20. XV sec.
De lapide spirituali Doctoris subtilis [Duns Scoti] Torino, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. 92 (B - I - 14). XVI secolo. 258 folii. Carta.
[in greco]
3. Collectio quorundam scriptorum Chemicorum
4. Synesius Cyrenensis philosophus. Ad Dioscorum epistola instar scholiorum in libellum Democriti nimirum Physica et Mystica ad Chrysiopeiam pertinentia
5. Stephanus Alexandrinus. De sacra et divina arte auri conficiendi
6. Zosimus Panopolita. Commentarium de acqua divina
7. Preparatione (De) auri
8. Zosimus Panopolita. Descriptio sacrae divinaeque artis auri argentique conficiendi in compendium redacta
9. Methodus, qua perficitur globosa grando grado praeparata secundum artificium clarissimi Arabis Salmanah.
10. Detersio margaritarum, ut splendor illis concilietur, quae plurimum in usu esse dicitur
11. Color aeris apud Persas inventi descriptus
12. Cleopatra. Ex Cleopatrae tractatu de ponderibus, et mensuris expositio ampla ad inveniendas facile singulas mensuras minae librae, conciae, drachmae et scrupuli
13. Interpretatio Signorum, quae usu in sacra arte veniunt

Torino, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. 479 (D - IV - 5). XIV secolo. 192 folii. Pergamena.
[trattati alchemici in latino di vari autori]

Torino, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. 651 (E - II - 23). XVI secolo. 55 folii. Carta.
Johannes de Rupescissa. Liber de alchemia

Torino, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. 1195 (H - II - 9). XVI secolo. 113 folii. Carta.
1. Liber qui dicitur textus Alchemiae de magni lapidis compositione et operatione
2. Liber de coloribus diversarum rerum

Torino, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. 1314 (H - VI - 14). XVII secolo. 163 folii. Carta.
1-5. Raimond Lully. Testamentum ultimum. Appertorium. Il Compendio del libro della quinta essentia. Del principio della pietra vegetale. Il libro della divinità [in latino]
6. Johannes Anglicus (John Estwood). Compendium trium indigationum Trinitatis
7. Pietro d'Abano. Tractatus alchimicus
8. Johannes Aegidius (Juan Gil). La practica della pietra filosofale [in italiano]

Torino, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. 1488 (K2 - IV - 6). XV secolo. 198 folii. Carta.
Albertus Magister. Alchemia

Torino, Biblioteca Nazionale Universitaria MS. 1522 (K3 - I - 9). XVII secolo. 58 folii. Carta.
Pierre Jean Fabre. Explanatio rerum Alchymicarum, additis diversis ejusdem epistolis

Torino, Libreria Antiquaria Soave. Fine XVII secolo.
[trattato alchemico]

Trieste, Biblioteca Civica. MS. 2-27. XVIII secolo.
Zoroastro, Clavis Artis. [Cf. MS. Verginelli-Rota MSS. 15-17]

Urbania, Biblioteca Comunale MS. 135. XVI secolo. 113 folii. Carta. 270x120mm.
Opusculum - de auditu - Kabbalistico - sive ad omnes scientias - Introductorium - in tresq. tractatus dispositium - Benedicti Valubby Vrbinatis - Ab ipsoq. Urbini suo uso - selectum scriptumque - Anno Domini MDCV
Anotationes non nullae in Arborem Scientiarum seu in Opusculum Kabbalisticum

Venezia, Biblioteca Marciana MS. Lat. VI. 214. [3599.] XV secolo. 303 folii. Pergamena. Ottavo.
1. Ademari. Dialogus as Gullielmum fratrem suum super magisterio Gebri
2. Raynaldi Arnaldi de Villa Nova. Epistola de Magistrum de Toledo; Rosa Novella; Verba commentatoria epistola de lapide philosophico. Exemplum in arte Philosophorum
3. Abgadini Philosophi. Petitiones super Lapidem magnum Philosophorum
4. Bernardi Philosophi. Liber de Chemica
5. Gratiani. Liber de Chemica
6. Rudiani Regis Persidani, Alphacini et Galieni, Liber de Opere Alchimiae, et Liber trium verborum
7. Alberti de Colonia. Tractatus Alchimiae
8. Morigenis [Morienus] Expositio de transmutatione metalllorum
9. Archelai. Liber de chemica
10. Raymundi Gualfredi Generalis Ord. Minorum, Verbum Abbreviatum [Codex exaratus est a Petro Grignola de Ponto Canapicii, anno 1472]

Venezia, Biblioteca Marciana MS. Lat. VI. 215. [3519.] 297 folii. Pergamena. Ottavo.
1. St Thomas Aquinas. Expositio super Librum Turbae, ejus apocryphum
2. Albertus Magnus. Secretorum tractatus
3. Ioannis Damasceni. Liber, qui dicitur Donum Dei
4. Geber. Liber de inventione perfectionis. Liber Fornacum translatum... per Rodericum Yspanensem
5. Ioannis Pauperum Abbreviatio de secreti sceretorum
6. Raynaldi Arnaldi de Villanova. Quaestiones de Arte Transmutationis super compositione Lapidis Philosophici
7. Conversatio Philosophorum
8. Bernardi Magistri Correctorium fatuorum
9. Ioannis Tecensis Philosophi Liber
10. Alani. Rotatio Elementorum
11. Haly. Liber Secretorum Alchimiae
12. Raymund Lull. Liber de investigatione secreti occulti: Elucidatio testamenti ad Regem Eduardum
13. Stephani Medici tractatus super transmutatione
14. Bellini Dicta
15. Raymundi de Terminis Militis Epistolae tres
16. Cosmi de Medicis Epistola ad Pium Papam
17. Berringarii Epistola
18. Aristotelis spera octo figurarum de Lapide Philosophorum
19. Hermetis Liber de Arte Alchemiae
[manoscritto compilato da 'Theodoricum Ghysiberti de Luneborg de Saxonia, anno 1475']

Venezia, Biblioteca Marciana MS. Lat. VI. 262. [2880.] XVI secolo. Carta. Quarto.
Albertus Magnus. Alchimia

Venezia, Biblioteca Marciana MS. Lat. VI. 282. [2850.] XVI secolo. Carta. Quarto.
1. Ioannes de Rupescissa. Opus de philosophiae famulatu ac de consideratione quintae essentiae
2. p57 Raymundi Lulli. De arte practica medicinalium
3. p77 Bisticcii Florentine. Receptae variae
4. p82 Ariosto superadditio iis, quae dicta sunt a Raymundo Lullo in libro primo de Philosophie famulatu

Venezia, Biblioteca Marciana MS. Lat. VI. 283. [3409.] XVI secolo Carta. Quarto.
1. p1 Donum Dei sive liber de lapide Physico [inizio: "Laus sit Deo qui gratis nobis contulit philosophiam..."]
2. p33 Mare magnum, sive Liber aggregationis. [inizio: "Cum in hac secunda Philosophia..."]
3. p93 Specularius, id est de secretis Philosophiae Liber
4, p101 Romani Morigeni [Morienus] Liber de compositione Alchemiae. Roberto Castrensis de Arabico in Latinum translatus
5. p118 Tractatus de Lapide physico [inizio: "Dixit Philosophus quod si sulphur et mercurius."]
6. p133 Fratris Heliae, Ordinis Minorum, Speculum Alchimiae, quod direxit Benedicto Pp. XI

Venezia, Biblioteca Marciana MS. Lat. VI. 291. [2888.] XV secolo. Carta. Quarto.
Hermetis. Liber de scientia vera, seu Alchimiae opuscula varia [inizio: "Cum studium solertii indagine...".]

Venezia, Biblioteca Marciana MS. Lat. VI. 303. [3413.] XV secolo. Carta. Quarto.
Hermetis, sapientissime Philosophi et Catholici Christiani, de transmutatione metallorum et de remediis corporis [inizio: "Primum enim sciendum est, quod septen sunt planetae..."]

Venezia, Biblioteca Marciana MS. Lat. VI. 305. [2424.] XVII secolo [c. 1697.] Carta. Quarto.
Sapienta Veterum sive Doctrina eorundem de summa et Universali Mediciina, quadraginta Hieroglyphicis explicata, quibus accesserunt totidem eorem explanationes

Venezia, Biblioteca Marciana MS. Lat. VI. 308. [3649.] XVI secolo. 44 folii. Carta. Quarto.
Raymundus Lullus. Testamentum novissimum Dni Raimundi Lulij de Insula Maioricarum. In triplicem Lapidum Philosophorum

Venezia, Biblioteca Marciana MS. latino XIV. 292 XV - XVI secolo. Carta. Quarto.
7. p136-144 Roger Bacon. Liber de metallis transformandis et de natura eorundem

Venezia, Biblioteca Marciana MS. Gr. Z. 299. [584.] XI secolo.
Alchimia et physica varia

Venezia, Biblioteca Marciana MS. italiano II. 60 [5036]. XVI secolo. Carta. Quarto.
Fr. R-- de Lira. Operetta di Alchimia

Venezia, Biblioteca Marciana MS. italiano II. 99 [4949]. XVII secolo. Carta. Folio.
Giovanni Cinelli. Trattato Chimico

Venezia, Biblioteca Marciana MS. italiano II. 152 [5046.] XVI secolo. Carta. Quarto.
Opusculum alchimiae auri et argenti, secundum morem plurimorum Doctorum

Venezia, Biblioteca Marciana MS. italiano III. 33 [Gesuati 38. 5225]. XVI secolo. Carta. Quarto.
Cristoforo Parigino e Raimondo Lullo. Opuscoli di medicina, e di Alchimia

Venezia, Biblioteca Marciana MS. italiano III. 38 [5010]. XVI secolo. Carta. Quarto.
[opere di Cristoforo Parigino. In italiano]
1. p1 Summeta minor de compositione Lapidis philosophorum
2. p36 Violetta artis transmutationis corporum metallorum
3. p61 Lucidarium artis transmutationis
[Nota alla fine: "Ex autentice fideliter exemplatum anno ab incarnatione domini 1489, die 18 octobris, a quo postea secundo exemplare hoc nostrum praesens exemplum eduximus, manu propria mea Antonii Autuvisii Rosciolini Tarvisini mexaratum Venetiis 14 quintillis 1507"]

Venezia, Biblioteca Marciana MS. italiano III. 44 [5053]. XVI secolo. Carta. Quarto.
[opere di Cristoforo di Parigi]
1. f1 Summetta
2. f17 La Summa Maggior, ovver Lucidario della gram pietra
3. f51 La Cithera
4. f63 Lettere varie

Venezia, Biblioteca Marciana MS. italiano III. 55 [4927]. XV secolo. Carta. Quarto.
f60v-106v Vario genere specialmente d'Alchimia e di medicina

Venezia, Biblioteca Marciana MS. italiano IV. 48 [5365]. XVI secolo. Carta. Quarto.
Trattato dell'affinare l'oro, e l'argento

Venezia, Biblioteca Marciana MS. italiano IV. 59 [5545]. XIV secolo. Carta. Folio.
Alberto Magno. Libro sopra l'Alchimia, chiamato la Semita [con note a mano di Giovanni Villani]

Venezia, Biblioteca Marciana MS. italiano IV. 60 [5097]. XVI and XVII secolo. Carta. Folio.
1. Di Chimica molti pezzi di Opere Volgari, e talvolta Latini di Raimondo Lullo, di Cristoforo Parigino, di Maestro Regio Lombardo, di Giambattista Nazari, di Lorenzo Ventura Veneziano
2. Rime intorno a cose Chimiche di Regino Daniello, di Andrea d'Ognibene, e di Lorenzo Ventura Veneziano
3. Alessandro Cini. Lettere quattro ad Andrea Andreini sopra materie Chimiche [autografo]
4. Andrea Pasqualigo. Lettere tre a Giambattista Borghini, nelle quali di Sperimenti Chimici e fatta parola [autografo]
5. Antonio Neri. Lettere, colla quale ragguaglia un suo amico dei Medicamenti da lui fatti vol messo di operazione Chimiche
[Varie note a mano a margine di Andrea Andreini]

Venezia, Biblioteca Marciana MS. italiano IV. 61 [5367.] XVII secolo. Carta. Ottavo.
Angelo della Casa. Raccolta di Documenti per varie operazione chimiche, fra le quale [ ] alcuna cosa del Prete Antonio Neri

Venezia, Biblioteca Marciana MS. italiano IV. 187 [Gesuati 47. 5428.] XVII secolo. Carta. Duodecimo.
Niccolo Flammello [Flamel]. Spiegazione delle figure hieroglifiche da lui poste del Cimitero degl'Inocenti in Parigi

 

        home        
               
               
indietro - index - visita - chrono - avanti
indietro   index visita chrono   avanti
 
a5
a5
a5
a5
a5
a5
a5
a5
a5
a5
a5
a5
a5
a5
a5
a5
a5
a5
a5
a5
a5
a5
a5
a5
fullerene fullerene